Występowanie: szczupak występuje w stawach i wyrobiskach, jeziorach, zb. zaporowych, rzekach średnio nizinnych, rzekach wielkich nizinnych.
Morfologia: szczupak kiedy płynie, wygląda jak „wodna strzała”. Tułów szczupaka wydłużony, mocno przewężony przed nasadą płetwy ogonowej, głowa z przodu spłaszczona, płetwa grzbietowa przesunięta w tył, aż nad płetwę odbytową. Szczupak ma ciało mało elastyczne, dlatego pływa i atakuje przeważnie w linii prostej, czasami szerokim łukiem. Być może przyczyną tego „usztywnienia” są silnie rozwinięte mięśnie tułowia, niezbędne jednak do przezwyciężenia dużej siły bezwładności ciała. Szczupak startuje przecież do ataku z miejsca i to w ułamku sekundy, napotyka więc od razu na duży opór wody.
Żerowanie: gdy szczupaki ryby osiągają długość około 20 mm i zjada pierwszą rybę, przechodzi zdecydowanie na ten pokarm. Szczupak najpierw żywi się larwami płoci, która właśnie w tym czasie odbywa tarło, a następnie larwami i narybkiem innych ryb karpiowatych, kolejno przystępujących do rozrodu. Gdy ma 4,5cm, ryby stanowią 50% jego menu, a gdy osiąga 5,5cm są pokarmem zasadniczym.
Rozmnażanie: szczupak odbywa tarło na przybrzeżnych płyciznach, w temperaturze wody 2-5ºC. Wczesny, przypadający na surowe warunki okres tarła ma swoje głębokie uzasadnienie, gdyż: dorosłe szczupaki po tarle mogą się dokarmić łatwymi do upolowania tarlakami innych gatunków ryb, odbywających rozród w kilka tygodni później, mały narybek w szóstym tygodniu po wylęgu ma do dyspozycji bogatą bazę pokarmową w postaci wylęgu ryb karpiowatych.
Tarło odbywa się najczęściej w miejscach płytkich (0,6-1,2m), zacisznych, osłoniętych przed falowaniem, z wodną roślinnością. Samica szczupaka składa ikrę w kilku porcjach podczas jednego dnia. Ikra szczupaka jest przezroczysta w kolorze bursztynowym, mało kleista i słabo przytwierdza się do podłoża. Ma średnicę około 2,5-2,7mm i wyraźną, pomarańczową plamkę żółtkową. Samice wytwarzają około 30-40 tyś. ziaren ikry na 1 kg masy swego ciała. Przy temperaturze około 8,5°C wylęg szczupaka następuje po 19 dniach od zapłodnienia. Larwy opadają na dno, by tam przyczepione do traw mogły wykształcić otwór gębowy, pokrywy skrzelowe i płetwy. Młody szczupak rozwija się około dwu tygodni, tyle trwa okres rozwoju larwalnego. Maleńkie, lecz całkiem już wykształcone rybki spływają wtedy z wodą z tarlisk i rozpoczynają samodzielne żerowanie, polując na skorupiaki planktonowe i larwy owadów.
Szczupak okres ochronny: od 1 stycznia do 30 kwietnia.
Szczupak wymiar ochronny: 50 cm
Szczupak dobowy limit połowu: 2 szt. * razem z boleniem, karpiem, lipieniem, amurem, pstrągiem potokowym, sandaczem, brzaną.
Szczupak rekord Polski: 24,10 kg (Wiadomości Wędkarskie), 133 cm – 2003 r. (Wędkarski Świat)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Występowanie: stawy i wszelkiego rodzaju wyrobiska, jeziora, zbiorniki zaporowe, rzeki średnie nizinne, rzeki wielkie nizinne, przybrzeżne strefy Morza Bałtyckiego.
Morfologia: sandacze ryby wyróżniają się zdecydowanie wydłużonym ciałem i małą głową, grzbiet ma zielono-szary kolor, a brzuch jest biały. Jedyną wspólną z popularnym garbusem cechą sandacza, są ciemne, poprzeczne smugi, które występują u tej ryby na bokach ciała. Sandacz wyróżnia się także dwiema stykającymi się ze sobą płetwami grzbietowymi, które rzadko są od siebie oddalone. Do specyficznych cech tej ryby zaliczamy również liczne, ciemne plamy, które zaobserwować można na błonach pomiędzy promieniami płetw grzbietowych i ogonowej. Niesamowity wygląd nadają sandaczowi lekko opalizujące oczy, które w nocy, w świetle latarki, świecą na czerwono.
Żerowanie: wylęg i narybek sandacza odżywia się planktonem, potem fauną denną, a po osiągnięciu długości 5 – 10cm przechodzi na drapieżny tryb życia - zjada larwy ważek, pojedyncze ośliczki, larwy chruścików, żaby, często także dżdżownice. Morfologia ryby - wąskie gardło, sprawia, iż podstawowym pokarmem dorosłego sandacza są stynki i ukleje, czasami małe leszcze i karpie. Sandacz odżywia się dwa razy w ciągu doby - napierw o brzasku, a potem tuż przed zachodem, najczęściej przed samym zmrokiem.
Rozmnażanie: tempo rozmnażania tego drapieżnika zależy od warunków - w wielkich rzekach następuje to w bardzo szymbkim tempie, z kolei w wodzie stojącej sandacz ma z tym problemy. W rodzimych warunkach przystępuje do tarła, gdy temperatura wody wynosi 12°C, czyli przeważnie w kwietniu, bądź maju. Miejscem tarła są najczęściej płytkie strefy o żwirowym lub kamienistym dnie, choć ikrę sandacza można czasami spotkać także w głębszych warstwach wody, nawet na głębokości kilkunastu metrów w otoczeniu gałęzi czy zwalonych drzew. Ikra wyróżnia się sporą kleistością oraz jasnym, żółtym kolorem. "Dojrzewa" w zależności od temperatury wody - im jest ona wyższa, tym inkubacja trwa krócej, dochodząc nawet do 3, zamiast 12 dni.
Sandacz okres ochronny: od 1 stycznia do 31 maja
Sandacz wymiar ochronny: 50cm
Sandacz dobowy limit połowu: 2 szt. * razem z boleniem, karpiem, lipieniem, amurem, pstrągiem potokowym, szczupakiem, brzaną.
Sandacz rekord Polski: 15,6 kg (Wiadomości Wędkarskie), 108 cm – 2004 r. (Wędkarski Świat)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Występowanie: stawy i wyrobiska, jeziora, zb. zaporowe, rzeki górskie, rzeki średnie nizinne, rzeki wielkie nizinne, płytkie wody przybrzeżne Bałtyku.
Morfologia: okonie ryby mają ciało wyraźnie wygrzbiecone i pokrywają je drobne, ostre łuski, zachodzące na siebie dachówkowato i bardzo głęboko osadzone w kieszeniach skórnych. Maleńkie ząbki na ich zewnętrznej stronie nadają jego ciału charakterystyczną szorstkość w dotyku. Kości pokrywy skrzelowej posiadają ostry kolec, którym możemy boleśnie się ukłuć. Grzbiet okonia jest najczęściej ciemnoturkusowy, boki zielonożółte, układa się na nich prostopadle od pięciu do dziewięciu charakterystycznych ciemnych smug.
Żerowanie: narybek początkowo odżywia się planktonem, później organizmami bezkręgowymi, a w momencie gdy najbardziej żarłoczne osobniki w stadzie młodych okoni, żyjących w trudnych warunkach, osiągają odpowiednie rozmiary (10-15cm), natychmiast zaczynają odżywiać się mniejszymi od siebie rybami. Nie gardzą przy tym przedstawicielami własnego gatunku. Jeżeli w danym zbiorniku występują już cierniki, to wtedy one stanowią główną zdobycz młodych drapieżców. Niektóre okonie, mające dziesięć do dwunastu centymetrów długości, są już prawdziwymi rybami drapieżnymi. Z drugiej jednak strony ciągle jeszcze potrafią zaspokajać głód, ryjąc w mule lub zawzięcie polując na ośliczki.
Rozmnażanie: dojrzałość płciową okoń osiąga w trzecim roku życia. W kwietniu i maju, gdy woda osiągnie temperaturę około 6°C, samica składa około trzydziestu tysięcy ziaren ikry, która układa się na podwodnej roślinności w formie charakterystycznych, długich na 2 metry taśm. Ikra okoni składana jest w płytkich i przeważnie silnie zarośniętych miejscach. Podczas upalnych miesięcy letnich, gdy stada okoni osiągają dojrzałość płciową, zaczynają przystępować do tarła. Świeżo wykluty narybek już w pierwszym roku swojego życia może osiągnąć długość 6, a nawet 8 centymetrów. Jeżeli rok po roku następują po sobie upalne lata, to wkrótce liczebność populacji tych ryb staje się tak wielka, że dla wielu z nich zaczyna brakować pożywienia. Cały dostępny pokarm naturalny błyskawicznie znika w milionach pysków wiecznie głodnych garbusów wielkości dłoni. W tym właśnie momencie niektóre okonie zaczynają odczuwać nieodpartą chęć kanibalizmu i przestawiają się na pokarm złożony wyłącznie z osobników własnego gatunku. Z punktu widzenia psychiki człowieka jest to odrażający proceder, jednak matka natura wie co robi. Dzięki kanibalizmowi, rozrośnięta populacja okoni szybko przerzedza się. Równowaga zostaje zachowana.
Okoń okres ochronny: nie ma
Okoń wymiar ochronny: 15 cm za wyjątkiem wód ujętych w Informatorze wód krainy pstrąga i lipienia
Okoń dobowy limit połowu: nie ma
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Występowanie: sum występuje w jeziorach, zb. zaporowych, rzekach średnich nizinnych, rzekach wielkich nizinnych.
Morfologia: sum charakteryzuje się przede wszystkim dużą, szeroką i spłaszczoną głową z obszerną paszczą uzbrojoną na brzegach w gęste, liczne i drobne ząbki. Jednak najbardziej zwracają uwagę wąsy suma: dwa najdłuższe, ruchome, wyrastają na szczęce górnej i sięgają aż do płetw piersiowych, cztery krótsze znajdują się na żuchwie. Sum ma nagie ciało, z boków lekko ścieśnione, grzbiet ciemny, oliwkowozielony, brzuch biały, na bokach nieregularne ciemnobrunatne plamy.
Żerowanie: sumy ryby nie polują tak jak szczupak, sandacz czy okoń według jednej, wrodzonej metody. Czasami jak przysłowiowa burza sum wpada w stado białej ryby i chwyta co popadnie, kiedy indziej w świetle księżyca nie daruje nawet samotnej rybce przepływającej w pobliżu jego stanowiska, nierzadko uderzając potężnym ogonem w ławicę białorybu, po czym wyjada ogłuszone rybki. Mniejsze sumy potrafią też niczym sandacze uganiać się za sporymi płociami czy leszczami.
Rozmnażanie: sum osiąga dojrzałość płciową między trzecim, a szóstym rokiem życia, przy temperaturze wody 18C, co dla naszych wód oznacza okres od maja do czerwca, a nawet lipca, sum odbywa tarło. Wypływa wtedy z głębokich toni i niewielkimi stadami ciągnie na rzeczne mielizny o silniejszym prądzie, a w jeziorach ku wygrzanym brzegom. Najpierw 3-4 samce „zalecają” się do jednej samicy – trwa swoista pogoń za „narzeczoną”. Niektórzy obserwatorzy twierdzą nawet, że samica przyzywa wtedy samców „kwokaniem”, przypominającym nieco rechotanie żab. Sum składa ikrę (średnicy 2,0-2,5mm) na podłożu roślinnym, na głębokości 40-50cm. Po 7-10 dniach z ikry wykluwają się małe sumy, które przez pierwsze dni pozostają w gnieździe, żywiąc się drobinami iłu i wodnych roślin. Później stopniowo odpływają w różnych kierunkach, co zbiega się często z opadaniem wód wiosennego przyboru. Młode sumy początkowo rosną bardzo szybko i po 30-40 dniach osiągają już długość ciała dochodzącą do 15cm, po 4-5 miesiącach ważą 400-600g, a przez pierwsze 5 lat ich waga podwaja się mniej więcej co roku tak, że 3-letni drapieżnik waży 2-2,5kg i mierzy 70cm, 4-letni osiąga już ciężar 4-5kg, a 5-letni - 8-9kg.
Sum okres ochronny: 1 listopada do 30 czerwca* w rzece Odrze od ujścia rzeki Warty do granicy z wodami morskimi od 1 grudnia do 31 maja.
Sum wymiar ochronny: 70 cm
Sum dobowy limit połowu: 1 szt.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Występowanie: boleń występuje w rzekach wielko nizinnych, rzekach średnio nizinnych.
Morfologia: boleń w naszych wodach to najbardziej drapieżny, obok klenia, przedstawiciel rodziny karpiowatych. Już sylwetka boleń znamionuje dobrego pływaka, a płetwy dodatkowo to potwierdzają - są długie i dobrze rozwinięte. Szczególnie ogonowa jest duża, jak na typowego drapieżnika przystało. Boleń ma sporą głowę, z charakterystyczną paszczą o dolnej szczęce nieco dłuższej od górnej, a przy tym lekko hakowato podgiętej, co nadaje mu wyraz zadziornego zabijaki.
Żerowanie: boleń - niewielkie, młode osobniki do 40cm. długości, żyją w stadach i odżywiają się przede wszystkim wodnymi bezkręgowcami – chruścikami i jętkami – tylko w niewielkim stopniu uzupełniając dietę wylęgiem innych ryb. Duże bolenie polują nie tylko na ukleje. Atakują jelce, klenie, a nawet płocie. W spokoju pozostawiają tylko ryby o wysokim ciele – krąpie i leszcze. Boleń poluje nie tylko przy powierzchni wody, równie często atakuje ryby przebywające przy dnie: kiełbie i świnki.
Rozmnażanie: dojrzałość płciową bolenie ryby osiągają w wieku 4-5 lat, czyli po osiągnięciu średnio 35cm długości, stąd jego wymiar ochronny 40cm. Samica boleń o długości 55cm składa ok.160,000, a osobniki większe do 480,000 ziaren ikry. Tę wielkość osiąga boleń w 9 roku
i jest to uznawane za wzrost szybki, co może w skali ichtiologicznej jest słuszne, gdyż np. kuzyn bolenia - kleń, długość 32cm osiąga dopiero w 13 roku.
Boleń okres ochronny: 01.01 – 30.04
Boleń wymiar ochronny: 40 cm
Boleń dobowy limit połowu: 3 szt. * razem z karpiem, lipieniem, amurem, sandaczem, szczupakiem, brzaną, pstrągiem potokowym
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Morfologia: dorsze ryby posiadają wydłużone, opływowe ciało. Głowa jest długa i masywna z szerokim pyskiem i górną szczęką wysuniętą do przodu. Na podbródku znajduje się pojedynczy, dobrze rozwinięty wąs. Płetwa ogonowa, która opiera się na symetrycznym szkielecie, jest pionowo ścięta lub lekko wklęsła. Ubarwienie dorsza jest uzależnione od podgatunku i barw przeważających w ich miejscach występowania. Grzbiet przybiera barwy od brązowego do zielonkawego lub szarooliwkowego, boki są nieco jaśniejsze, a brzuch biały. Grzbiet, wierzch głowy i boki są dodatkowo usiane licznymi, ciemnymi plamkami.
Żerowanie: głównym pokarmem dorsza są krewetki bałtyckie, tobiasze i omułki jadalne, choć jako ryba drapieżna, dorsz poluje również na śledzie i szproty.
Rozmnażanie: dorsz rozradza się w okresie od marca do sierpnia w temperaturze wody 4-6 °C. Po gwałtownej gonitwie para, przylegając ciasno do siebie ciała składa w toni wodnej do pięciu milionów zapładnianych natychmiast jaj. Przezroczysta ikra (średnica 1,5 mm) unosi się w górę ku powierzchni wody. Okres jej inkubacji trwa 2-4 tygodnie. Po 3-5 miesiącach pelagicznego życia młode ryby o długości 3-6 cm schodzą w przydenne warstwy wody.
Dorsz okres ochronny: brak
Dorsz wymiar ochronny: brak
Dorsz dobowy limit połowu: brak
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Występowanie: rzeki górskie.
Morfologia: lipień ma lekko spłaszczone ciało i małą głowę. Otwór gębowy jest niewielki, z drobnymi zębami, szczęka górna jest nieco dłuższa od dolnej i wysunięta do przodu. Lipień posiada charakterystyczne duże łuski, mocno osadzone w skórze. Lipień zwraca uwagę oryginalnym ubarwieniem – u młodych osobników jest ono srebrzysto-jasnozielone z niebieskawymi plamami na bokach, starsze osobniki wyróżniają się szarozielonym grzbietem, zielonkawymi bokami i białym brzuchem, który w okresie tarła przybiera purpurowy odblask.
Żerowanie: lipień żywi się bezkręgowcami, głównie larwami owadów oraz owadami zbieranymi z powierzchni wody. Nie gardzą również robakami, ślimakami i małymi rybami.
Rozmnażanie: lipień dojrzewa płciowo w 3 lub 4 roku życia. Od marca do czerwca, w okresie tarła, podejmuje krótkie wędrówki, poszukując żwirowych tarlisk z dobrze natlenioną wodą, które znajduje przeważnie w niedużych dopływach. Często w jednym gnieździe składa jaja kilka samic - są to zazwyczaj miejsca o silnym prądzie. Jaja po zapłodnieniu przykrywane są żwirem. Okres inkubacji ikry lipienia trwa około dwóch tygodni.
Lipień okres ochronny: od 1 marca do 31 maja
Lipień wymiar ochronny: 30 cm
Lipień dobowy limit połowu: 3 szt. * razem z boleniem, karpiem, pstrągiem potokowym, amurem, sandaczem, szczupakiem, brzaną
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Możemy spotkać jego dwie odmiany – pstrąga potokowego oraz tęczowego.
Występowanie: pstrąg to zdecydowanie ryba górska, oba jego gatunki żyją w rzekach górskich oraz górnych odcinkach rzek średnich nizinnych. W Polsce najczęściej można je spotkać w południowej i północnej części kraju, wodach: Beskidów, Tatr, Sudetów, Dolnego Śląska, Rudawy, Przemszy, Jury Krakowsko-Częstochowskiej oraz Pomorza Zachodniego i Środkowego, Warmi i Mazur.
Morfologia: pstrąg ma ciało o kształcie torpedowatym - ułatwiającym życie w wartkim prądzie rzeki, w zależności od charakteru wody mniej lub bardziej wygrzbiecone i bocznie spłaszczone, z szerokim trzonem ogonowym. Pstrąg ma bardzo zmienne ubarwienie - najczęściej od zielonkawego do brązowawego, zależy od miejsca jego przebywania. Młode osobniki mają duże, wyraźnie niebieskoszare plamy na bokach, natomiast dorosłe liczne, czarne i czerwone kropki oraz żółtobiały lub żółty brzuch. Pstrąg tęczowy ma wydłużone, bocznie nieco spłaszczone ciało o szerokim trzonie ogonowym. Głowa o tępo zakończonym, szeroko wyciętym pysku, podobnie jak ciało i płetwy, usiana jest wieloma, czarnymi plamami i kropkami.
Żerowanie: pstrąg jest typowym drapieżnikiem. Młode osobniki pstrąga potokowego zjadają larwy owadów i skorupiaki, dorosłe głównie ryby i owady.
Rozmnażanie: do tarła pstrągi ryby przystępuje jesienią, podejmując krótkie, z reguły kilkukilometrowe, wędrówki do niewielkich dopływów ze żwirowym dnem. Do zagłębień w piasku samice składają od 1000 do 1500 jaj koloru żółtopomarańczowego, z których potomstwo wylęga się po kilku miesiącach. Larwy tuż po wylęgu mają duży woreczek żółtkowy.
Tarło pstrąga tęczowego odbywa się w różnym okresie i ciągnie się od grudnia do maja. W dnie rzeki samica wraz z samcem wykopują uderzeniami ogona dużą jamę, w którą samica składa od 1600 do 2000 ziaren ikry.
Pstrąg okres ochronny: w przypadku pstrąga potokowego od 1 września do 31 stycznia w rzece Wiśle i jej dopływach od jej źródeł do ujścia rzeki San, w rzece San i jej dopływach oraz w rzece Odrze i jej dopływach od granicy państwowej z Republiką Czeską do ujścia rzeki Bystrzycy oraz w rzece Bystrzycy i jej dopływach. W pozostałych wodach od 1 września do 31 grudnia. Okres ochronny dla pstrąga tęczowego nie obowiązuje.
Pstrąg wymiar ochronny: dla pstrąga potokowego - o 25 cm w Wiśle i jej dopływach od jej źródeł do ujścia Sanu, w Odrze i jej dopływach do granicy państwowej z Republiką Czeską do ujścia rzeki Bystrzycy oraz w Bystrzycy i jej dopływach. W pozostałych wodach -do 30 cm. Brak wymiaru ochronnego dla pstrąga tęczowego.
Pstrąg dobowy limit połowu: pstrąg potokowy - 3 szt. * razem z boleniem, karpiem, lipieniem, amurem, sandaczem, szczupakiem, brzaną. Pstrąga tęczowy – 4 szt.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Występowanie: łosoś żyje w dwóch środowiskach: początkowo rzeki górskie, rzeki wielkie nizinne; docelowo: morze.
Morfologia: łosoś ma ciało wydłużone o smukłym trzonie ogonowym ze stosunkowo małą, spiczastą głową i szerokim wycięciem gębowym, sięgającym tylnej krawędzi oka. Dorosłe osobniki posiadają nieregularne, czarne plamy na górnej połowie ciała. Boki są szarosrebrzyste.
Żerowanie: łososie ryby są rybami drapieżnymi, choć rodzaj jego pokarmu zależy od środowiska, w którym żyje. Początkowo - w wodzie słodkiej, łosoś żywi się skorupiakami planktonowymi i larwami owadów, później także rybami, w morzu - wyłącznie rybami, takimi jak śledzie i dobijaki.
Rozmnażanie: łosoś to typowa ryba anadromiczna tzn. wędrująca na czas rozrodu z mórz do rzek. W czasie tej wędrówki łosoś kieruje się zapachem wody w miejscu, w którym przyszły na świat. W trakcie przekraczania granicy wód słodkich i słonych w ich organizmach dokonują się zmiany biochemiczne i fizjologiczne. Podczas wędrówki nie pobierają pokarmu. Tarło odbywa się jesienią, w zimnej, dobrze natlenionej wodzie o silnym prądzie. Ikra w liczbie do 30 000 ziaren jest składana do jamek wygrzebanych przez samicę w piaszczystym lub kamienistym dnie. Larwy łososia o długości około 2 cm wykluwają się wiosną. Młode osobniki spędzają w rzekach 2-3 lata, następnie wędrują do morza, przybierając wówczas barwę szarozieloną na grzbiecie i srebrzystobiałą na bokach i brzuchu. W morzu łosoś spędza kolejne 2-3 lata, po czym wracają do tej samej rzeki na tarło.
Łosoś wymiar ochronny: 35 cm
Łosoś dobowy limit połowu: 2 szt. * razem z trocią
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ryby białe:polskiewekarstwo.pl.tl/Ryby-bia%26%23322%3Be.htm
Zdięcia oraz opis został pobrany ze strony "wedkuje.pl"